Kάθε παιδί γεννιέται με μια ιδιοσυγκρασία που καθορίζεται γενετικά, η οποία, μέσα από τις αλληλεπιδράσεις του περιβάλλοντος διαμορφώνεται δυναμικά και καθορίζει το χαρακτήρα του.
Πολύπλοκοι γενετικοί, περιβαλλοντικοί, κοινωνικοί και συναισθηματικοί παράγοντες καθορίζουν την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του και τη μελλοντική του πορεία.
Η νηπιακή, προ-σχολική ηλικία (3-6 χρονών) είναι περίοδος γρήγορων ρυθμών μάθησης, ανάπτυξης πολλών δεξιοτήτων και ικανοτήτων.
Χαρακτηριστικό της η ανάπτυξη της κοινωνικής προσαρμογής και το δημιουργικό παιχνίδι. Το νήπιο μαθαίνει μέσα από την οικογένεια, το σχολείο και το άμεσο κοινωνικό περιβάλλον με υπερβολικά γρήγορους ρυθμούς.
Το παιδί της νηπιακής ηλικίας αντιμετωπίζει την πραγματικότητα μέσα από τη δική του διαφορετική εικόνα, μια εικόνα όπου τα γεγονότα αποκτούν μεγαλύτερη σημασία και η καθημερινότητα δεν καταλήγει πάντοτε στη ρουτίνα.
Η νηπιακή ηλικία θεωρείται ευχάριστη και ευτυχισμένη. Θεωρείται η περίοδος των παραμυθιών, της φαντασίας και των θαυμάτων.
Ταυτόχρονα, όμως, είναι και η περίοδος της συναισθηματικής ανάπτυξης του ατόμου που μπορεί να φέρει μαζί της την ανάπτυξη άγχους, φοβικών αντιδράσεων και συναισθηματικές δυσκολίες με έμφαση στη δυσκολία αποχωρισμού και απεξάρτησης από τους γονείς.
Τα πρώτα παιδικά χρόνια αποτελούν στην πραγματικότητα μια δυναμική μεταβατική περίοδο για ανάπτυξη σε όλους τους τομείς. Είναι η περίοδος εκείνη όπου η μάθηση, με την ευρύτερη σημασία του όρου (εκπαιδευτική, κοινωνική, συναισθηματική), αποκτά έννοια και πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή του παιδιού.
Το παιδί για πρώτη φορά βρίσκεται σε ένα χώρο εκτός οικογένειας, στο σχολείο, σ’ ένα χώρο με νέες απαιτήσεις και νέες προκλήσεις. Η πρώτη και μεγαλύτερη απαίτηση του νέου αυτού χώρου είναι η υγιής ανάπτυξη σχέσης μεταξύ του παιδιού και ενός ενήλικου ατόμου, του/της εκπαιδευτικού και η γενικότερη προσαρμογή του στο σχολικό περιβάλλον.
Το σχολείο είναι ένας χώρος με κανόνες που το παιδί χρειάζεται να αντιληφθεί και να ακολουθήσει σταδιακά και συστηματικά. Το σχολικό περιβάλλον αποτελεί την πρώτη οργανωμένη κοινωνική ομάδα που θα βοηθήσει το παιδί να ξεκινήσει τη σχολική του πορεία και θα το προετοιμάσει για τη μάθηση με την ευρύτερη έννοια του όρου.
Στα πρώτα σημαντικότερα ίσως χρόνια της ζωής, ο άνθρωπος χρειάζεται ένα σταθερό περιβάλλον και σταθερές σχέσεις για να αποκτήσει το αίσθημα της ασφάλειας και σταδιακά το αίσθημα της αυτοπεποίθησης. Η σταθερότητα στο περιβάλλον αποτελεί για το παιδί αναγκαιότητα, αφού δημιουργεί συναισθήματα ασφάλειας, προστασίας και μείωση του άγχους.
Έρευνες έχουν καταδείξει ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που μεγαλώνουν έχοντας ένα σταθερό πρότυπο που να μπορεί να τους παρέχει συναισθηματική ασφάλεια, αναπτύσσουν καλύτερη προσαρμοστική συμπεριφορά και δρουν χωρίς έντονο άγχος και ανασφάλειες ως ενήλικες.
Η προσχολική ηλικία είναι η ηλικία της μίμησης και της ταύτισης και η γνώση είναι συχνά αποτέλεσμα μίμησης. Παιδιά που μεγαλώνουν σε ήρεμο περιβάλλον γίνονται συχνότερα ήρεμοι ενήλικες. Παιδιά που μεγαλώνουν σε περιβάλλον γεμάτο άγχος, ένταση, θυμό, βία, συχνά και ευκολότερα καταφεύγουν στο θυμό και τη βία ως ενήλικες.
Σταδιακά από τη μίμηση τα παιδιά ανακαλύπτουν τη δυνατότητα της επιλογής. Αντιλαμβάνονται ότι μπορούν να εκφράσουν άποψη και αναγνωρίζουν τη δύναμη της επιλογής τους.
Έτσι, ξαφνικά, μπορεί ένα ήσυχο βρέφος να μετατραπεί σ’ ένα απαιτητικό παιδί, που συνεχώς αντιδρά αρνητικά προς τους γονείς ή προς το άμεσο περιβάλλον. Η αντίδραση, η έκφραση διαφορετικής άποψης, αποτελούν καινούριες εμπειρίες, με τις οποίες πειραματίζεται και προκαλεί.
Τα πρώτα χρόνια είναι σημαντικά στην ανάπτυξη του ανθρώπου. Το παιδί χρειάζεται να εμπλακεί στη διαδικασία της μάθησης σταδιακά και με ευχάριστο τρόπο. Η πρώτη δοκιμασία για το παιδί και τους γονιούς είναι ο αποχωρισμός που επέρχεται με τη φοίτηση του παιδιού στο νηπιαγωγείο.
Το άγχος του αποχωρισμού είναι κάποιες φορές εντονότερο και ίσως οδηγήσει σε μετέπειτα προβλήματα. Οι γονείς χρειάζεται να αντιληφθούν το δικό τους άγχος και τα δικά τους συναισθήματα αποχωρισμού, τα οποία συχνά μεταφέρουν προς το παιδί τους και προς το σχολικό περιβάλλον.
Το παιδί κάτω των πέντε χρονών πολύ συχνά αναπτύσσει φοβίες. Οι φοβίες (είτε ειδικές και συγκεκριμένες, όπως φόβος για το σκοτάδι είτε γενικές, όπως άγχος και ανησυχία) είναι συχνό φαινόμενο στην ηλικία αυτή και ξεπερνιούνται σχετικά εύκολα με την ανάπτυξη του ατόμου.
Η μάθηση πρέπει πάντοτε και ειδικά στη νηπιακή ηλικία να προκαλεί το ενδιαφέρον του παιδιού. Η εκπαίδευση χρειάζεται να είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες και την ηλικία του κάθε παιδιού.
Το μάθημα στο νηπιαγωγείο πρέπει να γίνεται με ευχάριστες και διασκεδαστικές για τα παιδιά δραστηριότητες.
Έτσι ευχάριστα, τα νήπια αρχίζουν να μαθαίνουν καινούργια πράγματα και να αποκτούν νέες εμπειρίες και δεξιότητες. Με τον ίδιο ευχάριστο και παιγνιώδη τρόπο μάθησης χρειάζεται να απασχολούν και οι γονείς στο σπίτι τα παιδιά τους.
Μέσα από το παιχνίδι, μέσα από ευχάριστες εμπειρίες, που προκαλούν το ενδιαφέρον του παιδιού, θα αρχίσει το νήπιο να αντιλαμβάνεται τις πρώτες μαθηματικές έννοιες και να απασχολείται με δραστηριότητες προγραφής και ανάγνωσης.
Με κίνητρο τη μάθηση, κάθε δραστηριότητα μπορεί να μετατραπεί σε παιχνίδι και να προσαρμόζεται στις ανάγκες της νηπιακής ηλικίας. Η άμεση, πιεστική και πληκτική για το παιδί προσπάθεια μάθησης μπορεί να δημιουργήσει αρνητικά αποτελέσματα και πιθανό αρνητικά συναισθήματα προς το σχολικό θεσμό και την εκπαίδευση.
Μια καλή ζωή είναι αυτή που εμπνέεται από την αγάπη και καθοδηγείται από τη γνώση, είχε πει ο Bertrand Russel και, δίχως άλλο, αυτήν θέλουμε για τα παιδιά μας!
Πηγή: symvstathmos.wordpress.com
0 comments :
Post a Comment